رضا مطلبی

یکی از ضروریات دست‏یابی به سیاست خارجی کارآمد و مبتنی بر منافع ملی، منطقه‏گرایی است. در کدهای ژئوپلیتیکی قدرت‏های طراز اول منطقه‏گرایی یک استراتژی فعال و بستری برای تعامل فزاینده با نظام جهانی تعریف شده است. تاریخ سیاست خارجی ایران نشان می‏دهد منطقه‏گرایی و الگوهای آن در دستور کار طراحان و تصمیم‏سازان دستگاه‏های سیاسی ایران از پیش تا پس از اسلام قرار نگرفته است؛ به‏طوری‏که از نظر تاریخی منطقه‏گرایی به‏عنوان یک رهیافت و خط‏مشی در دولت‏های مختلف حاکم بر ایران نادیده انگاشته شده است. غفلت از به‏کارگیری رویکردها و خط‏مشی‏های جغرافیایی تا حدی است که حتی دولت‏های هخامنشی و ساسانی نیز نیازی به تعامل و منطقه‏گرایی با کشورهای تابعة خود احساس نمی‏کردند. با وجود این، جمهوری اسلامی ایران برای نیل به اهداف و منافع ژئوپلیتیکی خود ناچار از تدوین و به‏کارگیری اصول و رهیافت‏های منطقه‏گرایی است. در وضعیت فعلی، اصرار و پایبندی جمهوری اسلامی ایران به رویکرد صرف ایدئولوژیک در روابط خارجی خود تا حدی موجب غفلت از واقعیت‏های پیرامونی و از دست رفتن ظرفیت‏های جغرافیایی و ژئوپلیتیکی خود شده است. رهیافت‏هایی به‏منظور فعال‏ کردن رویکرد

رضا مطلبی